Sytuacja finansowa

Główne pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej

Suma bilansowa Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA na koniec 2017 roku wyniosła 296,9 mld PLN, co oznacza wzrost o 4,0% r/r.

Główny wpływ na wzrost aktywów Grupy Kapitałowej miał wzrost wolumenu kredytów i pożyczek udzielonych klientom o 5,0 mld PLN r/r, środków w Banku Centralnym o 4,5 mld PLN r/r oraz papierów wartościowych o 2,7 mld PLN r/r.

Wzrost aktywów został sfinansowany w głównej mierze wzrostem zobowiązań wobec klientów o 13,7 mld PLN r/r oraz wzrostem zobowiązań z tytułu emisji papierów wartościowych o 9,4 mld PLN r/r.

Struktura aktywów (w mld PLN)

Kredyty udzielone klientom

Na koniec 2017 roku wartość portfela kredytów i pożyczek udzielonych klientom Grupy Kapitałowej Banku wyniosła 205,7 mld PLN i wzrosła w ujęciu rocznym o 5,0 mld PLN.

Struktura rodzajowa kredytów i pożyczek udzielonych klientom netto (w mld PLN)

*łącznie z transakcjami z przyrzeczeniem odkupu, dłużnymi papierami wartościowymi oraz należnościami z tytułu leasingu finansowego

Struktura terminowa kredytów i pożyczek udzielonych klientom netto 

W strukturze rodzajowej portfela kredytowego netto główną pozycję stanowią kredyty mieszkaniowe (51,6% portfela na koniec 2017 roku), a ich wolumen w ciągu roku utrzymał się na stabilnym poziomie. Wzrost portfela kredytów mieszkaniowych złotowych został prawie w całości skonsumowany spadkiem wolumenu portfela kredytów mieszkaniowych walutowych, który pozostawał pod istotnym wpływem efektu kursowego. W 2017 roku odnotowano wzrost najbardziej dochodowych kredytów konsumpcyjnych o 1,4 mld PLN oraz kredytów gospodarczych o 3,6 mld PLN.

W strukturze terminowej kredytów i pożyczek udzielonych klientom dominującą rolę odgrywają kredyty długoterminowe (78,0% portfela), których wolumen wzrósł w stosunku do 2016 roku o 1 p.p. r/r, natomiast kredyty krótkoterminowe odnotowały ujemną dynamikę na poziomie -1 p.p. r/r i ich udział w strukturze wyniósł 22%.

Papiery wartościowe 

Na koniec 2017 roku portfel papierów wartościowych Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA wyniósł 54 mld PLN i odnotował wzrost o blisko 3 mld PLN w porównaniu do końca 2016 roku.

Portfel papierów wartościowych (w mld PLN)

W strukturze rodzajowej portfela dominowały dłużne papiery emitowane przez Skarb Państwa, których poziom wzrósł w 2017 roku o ponad 8 mld PLN, kosztem bonów pieniężnych NBP (spadek o 4,9 mld PLN r/r).

Zobowiązania wobec klientów

Zobowiązania klientów stanowią podstawowe źródło finansowania aktywów. Ich poziom na koniec 2017 roku wyniósł 218,8 mld PLN i od początku roku wzrósł o 13,8 mld PLN. W strukturze rodzajowej zobowiązań wobec klientów główną pozycję stanowią zobowiązania wobec ludności (69,1% portfela na koniec 2017 roku), przy wzroście udziału zobowiązań wobec podmiotów gospodarczych oraz zobowiązań wobec jednostek budżetowych.

W 2017 roku zmianie uległa struktura terminowa zobowiązań wobec klientów. Wartość zobowiązań o terminie zapadalności do 1 miesiąca włącznie wzrosła o 22,7 mld PLN i stanowiła 72% wszystkich zobowiązań wobec klientów na koniec 2017 roku. Dla pozostałych terminów wymagalności odnotowano spadek udziału związany z migracją środków pieniężnych z lokat terminowych na depozyty bieżące i do TFI.

Struktura rodzajowa zobowiązań wobec klientów (w mld PLN)

Finansowanie zewnętrzne

Grupa Kapitałowa PKO Banku Polskiego SA jest aktywnym uczestnikiem rynku emisji dłużnych papierów wartościowych, zarówno krajowego, jak i międzynarodowego. Działania te mają na celu dywersyfikację źródeł finansowania działalności oraz dostosowanie ich do wymogów regulacyjnych.

Finansowanie zewnętrzne

Na koniec 2017 roku nastąpiła zmiana w strukturze źródeł finansowania. Znacznie spadł udział kredytów otrzymanych od monetarnych instytucji finansowych, które na 31.12.2017 roku wynosiły 2,8 mld PLN i spadły o 84,1% r/r, w efekcie znacznej przedterminowej spłaty linii kredytowej od Nordea Bank AB (publ). Jest ona elementem transakcji nabycia w 2014 roku przez PKO Bank Polski SA aktywów Grupy Nordea (otrzymana z przeznaczeniem na finansowanie portfela przejętego portfela kredytów hipotecznych).

Na koniec 2017 roku główną pozycję w przedmiotowych źródłach finansowania stanowiły emisje papierów wartościowych, których stan w stosunku do roku ubiegłego zwiększył się o 9,4 mld PLN tj. o 65,1%.

Spadek poziomu długoterminowych źródeł finansowania jest przede wszystkim efektem:

• znacznej spłaty linii kredytowej od Nordea Bank AB,
• wykorzystania opcji call pożyczki podporządkowanej w wysokości 224 mln CHF,

przy wzroście:

• emisji euroobligacji własnych PKO Banku Polskiego SA w ramach otwartego w kwietniu 2017 roku programu EMTN w wysokości 750 mln EUR oraz 400 mln CHF,
• emisji listów zastawnych i obligacji krótkoterminowych przez PKO Bank Hipoteczny SA, których stan na koniec 2017 roku w stosunku do ubiegłego roku zwiększył się odpowiednio o 5,6 mld PLN oraz o 1,1 mld PLN.

Na poziom zewnętrznych źródeł finansowania miały wpływ również bieżące spłaty rat pozostałych kredytów oraz efekt kursowy.

Szczegółowe informacje o emisjach przeprowadzonych przez Grupę Kapitałową PKO Banku Polskiego SA zostały opisane w nocie 35 Skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA za rok zakończony 31 grudnia 2017 roku.

Informacje dotyczące segmentów działalności oraz informacje o obszarach geograficznych

Informacje dotyczące segmentów działalności

Grupa Kapitałowa PKO Banku Polskiego SA prowadzi działalność biznesową w ramach segmentów oferujących określone produkty i usługi adresowane do określonych grup klientów. Sposób podziału segmentów biznesowych zapewnia spójność z modelem zarządzania sprzedażą i oferowania klientom kompleksowej oferty produktowej obejmującej zarówno tradycyjne produkty bankowe, jak również bardziej złożone produkty o charakterze inwestycyjnym oraz usługi świadczone przez spółki Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA. Przedstawiona poniżej nota segmentacyjna jest ujmowana w wewnętrznym systemie sprawozdawczym, tj. informacjach przekazywanych Zarządowi PKO Banku Polskiego SA, służących do oceny osiąganych wyników oraz alokacji zasobów. Prezentowane poniżej zestawienie wyników segmentów odzwierciedla wewnętrzną strukturę organizacyjną Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA.

Grupa Kapitałowa PKO Banku Polskiego SA obejmuje trzy podstawowe segmenty: detaliczny, korporacyjny i inwestycyjny oraz centrum transferowe i pozostały:

1. Segment detaliczny oferuje pełen zakres obsługi osób prywatnych w ramach bankowości detalicznej i prywatnej oraz bankowości hipotecznej. Ponadto obejmuje transakcje dokonywane z osobami prawnymi, tj. małymi i średnimi przedsiębiorstwami. Do produktów i usług oferowanych klientom tego segmentu należą m.in.: rachunki bieżące, rachunki oszczędnościowe, lokaty terminowe, usługi private banking, produkty inwestycyjno-ubezpieczeniowe, karty kredytowe i debetowe, usługi bankowości elektronicznej. W zakresie finansowania obejmuje kredyty konsumpcyjne, kredyty hipoteczne, w tym oferowane przez PKO Bank Hipoteczny SA, a także kredyty gospodarcze dla małych i średnich przedsiębiorstw, deweloperów, spółdzielni i zarządców nieruchomości oraz leasing i faktoring oferowany przez Grupę Kapitałową PKO Leasing SA. Wyniki segmentu detalicznego obejmują ponadto wyniki spółek: PKO TFI SA, PKO BP BANKOWY PTE SA, PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń SA, PKO Towarzystwo Ubezpieczeń SA, PKO BP Finat Sp. z o.o. oraz ZenCard Sp. z o.o.

2. Segment korporacyjny i inwestycyjny obejmuje transakcje dokonywane z dużymi klientami korporacyjnymi i instytucjami finansowymi. Segment ten obejmuje m.in. następujące produkty i usługi: prowadzenie rachunków bieżących i lokat terminowych, przechowywanie papierów wartościowych, produkty walutowe i pochodne, kredyty gospodarcze oraz leasing i faktoring oferowany przez Grupę Kapitałową PKO Leasing SA. W ramach tego segmentu PKO Bank Polski SA zawiera również samodzielnie lub w konsorcjum z innymi bankami umowy finansowania dużych projektów w formie kredytów oraz emisji nieskarbowych papierów wartościowych. Ponadto segment obejmuje działalność własną, tj. działalność inwestycyjną, działalność maklerską, transakcje międzybankowe, instrumentami pochodnymi i dłużnymi papierami wartościowymi. Wyniki segmentu korporacyjnego i inwestycyjnego obejmują także wyniki spółek prowadzących działalność na Ukrainie, przede wszystkim KREDOBANK SA oraz prowadzących działalność deweloperską i zarządzania nieruchomościami.

3. Centrum transferowe i pozostały obejmuje wynik z tytułu wewnętrznych rozliczeń cen transferowych funduszy, wynik długoterminowych źródeł finansowania, wynik pozycji zaklasyfikowanych do rachunkowości zabezpieczeń oraz wyniki nieprzypisane do pozostałych segmentów. Wewnętrzny transfer funduszy oparty jest o stawki transferowe bazujące na stopach rynkowych. Transakcje pomiędzy segmentami operacyjnymi odbywają się na normalnych, komercyjnych warunkach. Długoterminowe finansowanie zewnętrzne obejmuje emisje papierów wartościowych, w tym emisje listów zastawnych, zobowiązania podporządkowane oraz kredyty otrzymane od instytucji finansowych. W ramach tego segmentu prezentowane są wyniki spółki PKO Finance AB.

Grupa Kapitałowa PKO Banku Polskiego SA zazwyczaj rozlicza transakcje między segmentami w taki sposób, jakby dotyczyły one podmiotów niepowiązanych – przy zastosowaniu wewnętrznych stawek rozliczeniowych. Transakcje pomiędzy segmentami odbywają się na normalnych, komercyjnych warunkach.

Zasady rachunkowości stosowane w raporcie segmentacyjnym są zgodne z zasadami rachunkowości opisanymi w nocie 3 niniejszego sprawozdania.

Prezentowane aktywa i zobowiązania segmentu są aktywami i zobowiązaniami operacyjnymi wykorzystywanymi przez segment w działalności operacyjnej. Wartości aktywów i zobowiązań oraz przychodów i kosztów dla poszczególnych segmentów oparte są o wewnętrzne informacje zarządcze. Poszczególnym segmentom przypisano aktywa i zobowiązania oraz związane z tymi aktywami i zobowiązaniami przychody i koszty.

Obciążenie z tytułu podatku dochodowego w zakresie prezentacji wyniku oraz aktywo z tytułu odroczonego podatku dochodowego, należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego, zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego oraz rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego w zakresie prezentacji sprawozdania z sytuacji finansowej zostały ujęte na poziomie Grupy.

W poniższych tabelach przedstawione zostały dane dotyczące przychodów i wyników poszczególnych segmentów operacyjnych Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2017 roku oraz 31 grudnia 2016 roku, a także aktywów i zobowiązań na 31 grudnia 2017 roku oraz na 31 grudnia 2016 roku.

Informacja o obszarach geograficznych

Jako uzupełniający, Grupa Kapitałowa PKO Banku Polskiego SA stosuje podział na obszary geograficzne. Działalność Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA prowadzona jest na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz na terenie Ukrainy przez Grupę Kapitałową KREDOBANK SA, "Inter-Risk Ukraina" Spółkę z dodatkową odpowiedzialnością i Finansową Kompanię "Prywatne Inwestycje" Sp. z o.o., jak również na terenie Szwecji przez spółki zależne: PKO Finance AB oraz PKO Leasing Sverige AB, na terenie Irlandii przez spółkę zależną: ROOF Poland Leasing 2014 DAC, na terenie Republiki Federalnej Niemiec przez oddział korporacyjny PKO Banku Polskiego SA (PKO Bank Polski Niederlassung Deutschland) oraz przez oddział korporacyjny na terenie Republiki Czeskiej. Dla celów prezentacyjnych wyniki spółek prowadzących działalność na terenie Szwecji oraz wyniki oddziałów działających na terenie Niemiec i Czech, które z punktu widzenia skali działalności Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA nie są znaczące, ujęto w segmencie Polska.

Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej

Skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym

Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych