Grupa Kapitałowa jest w posiadaniu instrumentów finansowych, które w sprawozdaniu z sytuacji finansowej nie są prezentowane w wartości godziwej.
Dla wielu instrumentów finansowych wartości rynkowe są niedostępne, stąd wartości godziwe są oszacowane przy zastosowaniu szeregu technik wyceny. Do wyceny wartości godziwej instrumentów finansowych zastosowano model oparty na oszacowaniach wartości bieżącej przyszłych przepływów pieniężnych poprzez zdyskontowanie przepływów pieniężnych przy zastosowaniu odpowiednich stóp dyskontowych.
Wszystkie wyliczenia modelowe zawierają pewne uproszczenia i są wrażliwe na przyjmowane założenia. Poniżej przedstawiono podsumowanie głównych metod i założeń wykorzystywanych podczas szacowania wartości godziwych instrumentów finansowych niewycenianych do wartości godziwej.
W przypadku pewnych grup instrumentów finansowych, ze względu na brak oczekiwanych istotnych różnic pomiędzy wartością bilansową a godziwą wynikających z charakterystyki tych grup (np. krótkoterminowy charakter, wysoka korelacja z parametrami rynkowymi, unikalność instrumentu) przyjęto, że wartość bilansowa jest w przybliżeniu zgodna z wartością godziwą. Dotyczy to następujących grup instrumentów finansowych:
- kredyty i pożyczki udzielone klientom: część portfela kredytów mieszkaniowych („stary” portfel kredytów mieszkaniowych), kredyty z brakiem określonego harmonogramu spłaty, kredyty wymagalne na moment wyceny,
- zobowiązania wobec klientów: zobowiązania bez określonego harmonogramu spłaty, inne specyficzne produkty, dla których nie można mówić o istnieniu rynku,
- depozyty i lokaty międzybankowe o terminie zapadalności do 7 dni lub o zmiennym oprocentowaniu,
- kredyty lub pożyczki udzielone i zaciągnięte na rynku międzybankowym o zmiennym oprocentowaniu (zmiana oprocentowania maksymalnie co 3 miesiące),
- kasa i środki w Banku Centralnym oraz zobowiązania wobec Banku Centralnego,
- inne aktywa i zobowiązania finansowe.
W odniesieniu do kredytów i pożyczek udzielonych klientom bez rozpoznanej utraty wartości zastosowano model oparty o szacowania wartości bieżącej przyszłych przepływów pieniężnych poprzez zdyskontowanie przepływów pieniężnych przy zastosowaniu bieżących stóp procentowych uwzględniający wysokość marży na ryzyko kredytowe oraz urealnione terminy spłaty wynikające z umów kredytowych. Bieżący poziom marż został wyznaczony dla transakcji zawartych w ostatnim kwartale zakończonym dniem bilansowym na instrumentach o podobnym ryzyku kredytowym. W przypadku kredytów walutowych zastosowano bieżącą marżę dla kredytów w PLN skorygowaną o koszt pozyskania waluty w transakcjach basis-swap. Wycena nie uwzględnia ryzyka skutków potencjalnych propozycji rozwiązań systemowych, które mogłyby skutkować poniesieniem przez Grupę Kapitałową strat na portfelu kredytów hipotecznych w CHF. Dla kredytów z rozpoznaną utratą wartości przyjmuje się, że wartość godziwa jest równa wartości bilansowej.
Wartość godziwą depozytów oraz innych zobowiązań wobec klientów innych niż banki o ustalonym terminie wymagalności oszacowano na podstawie oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych bieżącymi stopami procentowymi właściwymi dla poszczególnych produktów depozytowych. Wartość godziwa obliczana jest dla każdego depozytu oraz zobowiązania, następnie wartości godziwe dla całego portfela depozytowego grupowane są według rodzaju produktu oraz segmentu klienta. Dla depozytów płatnych na żądanie przyjmuje się, że wartość godziwa równa się ich wartości bilansowej.
Wartość godziwą długu podporządkowanego Grupy Kapitałowej oszacowano na podstawie oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych w oparciu o krzywą rentowności.
Wartość godziwą zobowiązania z tytułu emisji papierów dłużnych wyemitowanych przez PKO Bank Polski SA oszacowano na podstawie oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych bieżącymi stopami rynku międzybankowego.
Wartość godziwą zobowiązania z tytułu emisji papierów dłużnych wyemitowanych przez PKO Finance AB oszacowano na podstawie kwotowań Bloomberg.
Wartość godziwą lokat i depozytów międzybankowych oszacowano na podstawie oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych bieżącymi stopami rynku międzybankowego.
Należności z tytułu leasingu finansowego oszacowano na podstawie oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych przy zastosowaniu wewnętrznej stopy zwrotu dla transakcji leasingowych tego samego rodzaju zawieranych przez Grupę Kapitałową w okresie bezpośrednio poprzedzającym dzień kończący okres sprawozdawczy.
poziom hierarchii wartości godziwej | metoda wyceny | 31.12.2017 | ||
wartość bilansowa | wartość godziwa | |||
Kasa, środki w Banku Centralnym | nd | wartość wymaganej zapłaty | 17 810 | 17 810 |
Należności od banków | 2 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 5 233 | 5 233 |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej) | 205 629 | 203 256 | ||
kredyty mieszkaniowe | 3 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 106 191 | 101 998 |
kredyty gospodarcze | 3 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 56 792 | 56 761 |
kredyty konsumpcyjne | 3 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 24 590 | 26 407 |
dłużne papiery wartościowe (korporacyjne) | 3 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 1 855 | 1 855 |
dłużne papiery wartościowe (komunalne) | 3 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 2 513 | 2 513 |
transakcje z przyrzeczeniem odkupu | 2 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 902 | 902 |
należności z tytułu leasingu finansowego | 3 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 12 786 | 12 820 |
Inwestycyjne papiery wartościowe utrzymywane do terminu zapadalności | 1 | kwotowania rynkowe | 1 812 | 1 816 |
Inne aktywa finansowe | 3 | wartość wymaganej zapłaty z uwzględnieniem utraty wartości | 2 377 | 2 377 |
Zobowiązania wobec Banku Centralnego | 2 | wartość wymaganej zapłaty | 6 | 6 |
Zobowiązania wobec innych banków | 2 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 4 558 | 4 558 |
Zobowiązania wobec klientów | 218 800 | 218 735 | ||
wobec podmiotów gospodarczych | 3 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 56 230 | 56 229 |
wobec jednostek budżetowych | 3 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 11 409 | 11 409 |
wobec ludności | 3 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 151 161 | 151 097 |
Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych | 1, 2 | kwotowania rynkowe/ zdyskontowane przepływy pieniężne | 23 932 | 24 226 |
Zobowiązania podporządkowane | 2 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 1 720 | 1 720 |
Inne zobowiązania finansowe | 3 | wartość wymaganej zapłaty | 4 129 | 4 129 |
poziom hierarchii wartości godziwej | metoda wyceny | 31.12.2016 | ||
wartość bilansowa | wartość godziwa | |||
Kasa, środki w Banku Centralnym | nd | wartość wymaganej zapłaty | 13 325 | 13 325 |
Należności od banków | 2 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 5 345 | 5 344 |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom | 200 606 | 199 125 | ||
kredyty mieszkaniowe | 3 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 106 121 | 102 351 |
kredyty gospodarcze | 3 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 52 915 | 53 731 |
kredyty konsumpcyjne | 3 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 23 222 | 24 701 |
dłużne papiery wartościowe (korporacyjne) | 3 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 2 283 | 2 210 |
dłużne papiery wartościowe (komunalne) | 3 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 2 587 | 2 587 |
transakcje z przyrzeczeniem odkupu | 2 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 1 339 | 1 339 |
należności z tytułu leasingu finansowego | 3 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 12 139 | 12 206 |
Inwestycyjne papiery wartościowe utrzymywane do terminu zapadalności | 1 | kwotowania rynkowe | 466 | 466 |
Inne aktywa finansowe | 3 | wartość wymaganej zapłaty z uwzględnieniem utraty wartości | 2 247 | 2 247 |
Zobowiązania wobec Banku Centralnego | 2 | wartość wymaganej zapłaty | 4 | 4 |
Zobowiązania wobec innych banków | 2 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 19 208 | 19 211 |
Zobowiązania wobec klientów | 205 066 | 205 005 | ||
wobec podmiotów gospodarczych | 3 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 48 657 | 48 650 |
wobec jednostek budżetowych | 3 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 8 409 | 8 409 |
wobec ludności | 3 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 148 000 | 147 946 |
Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych | 1, 2 | kwotowania rynkowe/ zdyskontowane przepływy pieniężne | 14 493 | 14 752 |
Zobowiązania podporządkowane | 2 | zdyskontowane przepływy pieniężne | 2 539 | 2 526 |
Inne zobowiązania finansowe | 3 | wartość wymaganej zapłaty | 3 058 | 3 058 |